Viêm đại tràng không xác định: chẩn đoán và điều trị

Thuật ngữ “viêm đại tràng không xác định” được dùng để chỉ những trường hợp nghi ngờ mắc viêm ruột nhưng không xác định được là bị viêm loét đại tràng hay bệnh crohn. Vậy viêm đại tràng không xác định có nguy hiểm không? Điều trị như thế nào? Hãy cùng Tràng Phục Linh tìm hiểu nhé.

Viêm đại tràng không xác định là gì?

Bệnh viêm ruột thường có 2 dạng phổ biến, đó là viêm loét đại tràng và bệnh crohn. Tuy nhiên một số trường hợp viêm ruột khó xếp vào 1 trong 2 loại này, được gọi là  “viêm đại tràng không xác định”. Chúng chiếm khoảng 10-15% các trường hợp mắc bệnh viêm ruột.

Trong năm đầu tiên xuất hiện khái niệm, việc chẩn đoán chỉ dựa vào các mẫu của ruột lúc đã được cắt bỏ. Ngày nay, định nghĩa này được sử dụng nhiều hơn khi không thể xác định viêm loét đại tràng hay bệnh crohn trong quá trình nội soi đại tràng và cả sinh thiết.

Với những người mắc viêm đại tràng không xác định, theo thời gian bệnh sẽ diễn biến thêm và xuất hiện các dấu hiệu rõ ràng hơn. Khoảng 50 – 80% bệnh nhân xác định được bệnh lý chính xác sau này. Vì vậy, các nhà nghiên cứu vẫn đang tranh cãi về cách xếp loại. Nên coi viêm đại tràng không xác định là loại thứ 3 hay nó chỉ là một giai đoạn của bệnh viêm ruột trước khi chẩn đoán được chính xác là bệnh viêm loét đại tràng hay crohn.

Nguyên nhân gây bệnh viêm đại tràng không xác định

Nguyên nhân chính xác của viêm đại tràng không xác định chưa được biết rõ. Bệnh có thể là sự kết hợp của nhiều yếu tố khác nhau như:

• Sự tương tác phức tạp của di truyền.
• Thành phần vi khuẩn đường ruột.
• Các yếu tố môi trường và hệ thống miễn dịch của người bệnh.

Trong đó, tỉ lệ cao nhất là viêm đại tràng do hệ thống miễn dịch của cơ thể tự đề kháng với tế bào nằm trong đường tiêu hóa.

Triệu chứng của bệnh viêm đại tràng không xác định là gì?

Các triệu chứng của bệnh viêm đại tràng không xác định tương tự như các dấu hiệu của bệnh viêm ruột, bao gồm:

• Đau bụng hoặc co thắt.
• Tiêu chảy kéo dài.
• Chảy máu trực tràng.
• Xuất hiện máu trong phân.
• Giảm cân đột ngột không rõ nguyên nhân hoặc ngoài ý muốn.
• Giảm cảm giác thèm ăn.
• Mệt mỏi, sốt.

Đặc điểm của viêm đại tràng không xác định

Dấu hiệu bên ngoài của viêm đại tràng không xác định có thể giống 2 loại viêm ruột thông thường, tuy nhiên về mặt vi thể (cấu trúc bên trong) thì nó có đặc điểm riêng. Những đặc trưng này giúp việc chẩn đoán được chắc chắn hơn.

Các vết loét

Viêm đại tràng không xác định, viêm loét đại tràng chỉ xuất hiện viêm ở đại tràng, còn bệnh crohn xuất hiện ở cả những phần trên của ống tiêu hóa. Các vết loét trong bệnh viêm đại tràng không xác định cũng không giống với các vết loét của 2 bệnh này.

Trong bệnh viêm loét đại tràng, vết loét chỉ liên quan đến lớp trong cùng của niêm mạc, hay là lớp lót thành ruột. Nếu các vết loét sâu hơn so với vết loét thông thường của viêm loét đại tràng và không có dấu hiệu nào khác chứng minh bệnh crohn thì bác sĩ có thể chẩn đoán sơ bộ là bệnh viêm đại tràng không xác định.

Những vết loét viêm đại tràng không xác định có đặc điểm: xuyên màng cứng (tức là chúng đi sâu qua thành ruột) hoặc giống như vết nứt. Khoảng 60% trường hợp vết loét có hình dạng như chữ V và khoảng 13% giống vết nứt hẹp.

Trực tràng không bị viêm

Bệnh viêm đại tràng không xác định có một đặc trưng là không tác động đến toàn bộ trực tràng, chúng không viêm hoặc viêm rất ít.

Ở hầu hết các trường hợp viêm loét đại tràng, trực tràng đều bị viêm. Đối với bệnh crohn thì trực tràng có hoặc không có biểu hiện viêm.

Các phần viêm xen kẽ nhau

Bệnh crohn có biểu hiện viêm không liên tục, xen kẽ các mô bị viêm và mô khỏe mạnh. Trong bệnh viêm loét đại tràng, tình trạng viêm bắt đầu từ trực tràng, sau đó tiếp tục đi theo chiều của đại tràng, kiểu liền kề nhau.

Bệnh viêm đại tràng không xác định chỉ xuất hiện viêm ở đại tràng, có thể những vùng viêm nhiều, viêm ít hoặc không bị viêm liên tiếp nhau.

Bệnh viêm đại tràng không xác định có nguy hiểm không?

Bệnh viêm ruột gây khó chịu và ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bao gồm cả viêm đại tràng không xác định có thể xuất hiện những biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời, dứt điểm:

Tắc ruột

Tắc ruột là biến chứng phổ biến của bệnh viêm ruột. Tình trạng tắc nghẽn này thường xảy ra khi các mô sẹo tích tụ lại làm hẹp một đoạn ở đại tràng khiến phân khó đi qua. Từ đó dẫn đến vết rách, thủng đại tràng đe dọa tới tính mạng người bệnh.

Ung thư đại tràng

Những người bị viêm ruột có nguy cơ phát triển những tế bào bất thường trong đại tràng. Theo thời gian, những tế bào này có thể trở thành ung thư. Sau đó di căn sang các bộ phận khác của cơ thể làm tỉ lệ tử vong tăng lên.

Chẩn đoán viêm đại tràng không xác định như thế nào?

Phương pháp chẩn đoán

Chẩn đoán viêm đại tràng không xác định dựa trên việc loại trừ các bệnh lý khác nhau. Tức là khi một người nào đó được chẩn đoán là viêm đại tràng không xác định vì có các triệu chứng của viêm ruột, sau đó không xác định được chính xác bị viêm loét đại tràng hay bệnh crohn.

Các quy trình chẩn đoán được sử dụng tương tự như chẩn đoán các bệnh viêm ruột, bao gồm:

• Nội soi đường tiêu hóa (nội soi cả ruột non và đại tràng).
• Sinh thiết.
• Chụp cộng hưởng từ.
• Chụp cắt lớp vi tính.
• Siêu âm.

Trước khi tiến hành nội soi cần lưu ý một số nguyên tắc dưới đây để đạt hiệu quả tốt nhất:

• Bệnh nhân không nên ăn những hoa quả có hạt.
• Giảm lượng chất xơ trong mỗi khẩu phần ăn.
• Không uống nước tím đỏ trong vòng 1 ngày trước khi nội soi.
• Thông báo tình trạng sức khỏe của mình (bệnh tim mạch, bệnh thần kinh, đang uống thuốc chống đông…) cho bác sĩ.
• Nhịn ăn và uống nước trong vòng 8 giờ trước khi thực hiện.

☛ Xem chi tiết: Hình ảnh viêm đại tràng và phương pháp chẩn đoán

Nhiều người cảm thấy khó khăn trong việc nội soi đại tràng, tuy nhiên để chẩn đoán được bệnh nhất thiết phải tiến hành kỹ thuật này. Bạn có thể tìm hiểu thêm những yêu cầu khác trước khi thực hiện nội soi nhờ video dưới đây:

Chẩn đoán viêm đại tràng xác định có thể bị thay đổi

Trong hầu hết các trường hợp viêm ruột không xác định cuối cùng sẽ được chẩn đoán là bệnh viêm loét đại tràng hay bệnh crohn. Tuy nhiên, khi nào và tại sao lại xảy ra rất khác nhau tùy từng đối tượng.

Việc chẩn đoán viêm ruột không xác định còn nhiều khó khăn. Trước đó chỉ xuất hiện tình trạng viêm ở đại tràng nhưng bệnh phát triển có dấu hiệu viêm mới trong ruột non thì bệnh được chẩn đoán lại là bệnh crohn.

Một số trường hợp bị viêm loét đại tràng hoặc bệnh crohn nhưng có thể chẩn đoán do viêm đại tràng không xác định. Lý do chẩn đoán sai này bao gồm các phương pháp không phù hợp, kiểm tra trong giai đoạn sớm của bệnh không đủ dữ liệu để phân biệt. Đồng thời, một số biến chứng nhất định trong hoặc ngoài ruột có thể định hướng bác sĩ đến một dạng viêm ruột khác.

Điều trị bệnh viêm đại tràng không xác định

Việc phân loại bệnh viêm ruột có ý nghĩa quan trọng, nó quyết định việc lựa chọn phương pháp điều trị, thời gian phẫu thuật, tiên lượng và cả diễn biến của bệnh.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận áp dụng nhiều loại thuốc để điều trị cho cả 2 bệnh viêm ruột là viêm loét đại tràng hoặc bệnh crohn. Tuy nhiên có những loại chỉ được sử dụng 1 trong 2 bệnh. Mặt khác, một số thuốc có thể hiệu quả hơn trong bệnh này so với những bệnh kia.

Các thử nghiệm trên người bị viêm đại tràng không xác định còn thiếu nhiều dữ liệu, gây khó khăn trong việc lựa chọn các phương pháp. Do đó, hiện nay điều trị bệnh dựa trên các loại thuốc và phẫu thuật giống như viêm loét đại tràng. Nếu có viêm ở ruột non (như phần đầu tiên là hồi tràng) có thể điều trị khác một chút và tương tự bệnh crohn.

Sử dụng thuốc

Thuốc điều trị viêm đại tràng không xác định bao gồm các loại sau:

• Thuốc chống viêm nhóm 5- ASA: mesalamin, sulfasalazine…
• Corticoid: prednisone, budesonide…
• Thuốc ức chế miễn dịch: azathioprine, mercaptopurin, cyclosporin…
• Liệu pháp sinh học: infliximab, usteckinumab, vedolizumab…

Phẫu thuật

Các phẫu thuật tương tự như trường hợp mắc viêm loét đại tràng, bao gồm dẫn lưu hậu môn hoặc hồi tràng, tạo túi chữ J và cắt một đoạn ruột. Phẫu thuật tạo túi chữ J thường không được thực hiện trong bệnh crohn vì sự phát triển của bệnh sẽ ảnh hưởng tới túi này. Còn ở những người viêm đại tràng không xác định kết quả có xu hướng thấp hơn một chút so với người vị viêm loét đại tràng.

Đối với phẫu thuật cắt bỏ một đoạn ruột được thực hiện thông qua một vết rạch ở bụng (được gọi là lỗ mở) sau đó tiến hành cắt bỏ đại tràng và phần cuối của ruột non.

☛ Có thể bạn quan tâm: Danh sách 8 bác sĩ chữa bệnh đại tràng giỏi

Viêm đại tràng không xác định cần chú ý những gì?

Ngoài điều trị viêm đại tràng bằng thuốc, người bệnh cũng cần thay đổi trong lối sống và chế độ ăn để cải thiện các triệu chứng của bệnh.

Thay đổi lối sống

Trong mỗi bữa ăn hàng ngày, nên thực hiện những quy tắc nhỏ dưới đây:

• Chia thành nhiều bữa ăn nhỏ (4-6 bữa/ngày) thay vì dùng theo phương pháp truyền thống bữa sáng, bữa trưa, bữa tối.
• Chế biến món ăn đơn giản như luộc, hấp.
• Hạn chế căng thẳng, cân bằng thời gian làm việc và nghỉ ngơi giảm thiểu kích thích đường tiêu hóa.
• Ăn chậm, nhai kỹ giúp tiêu hóa tốt hơn, giảm bớt gánh nặng cho đại tràng.
• Ăn uống điều độ, đúng giờ.
• Bổ sung nước đầy đủ cho cơ thể.

Viêm đại tràng không xác định nên ăn gì?

Một chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ có lợi cho việc kiểm soát bệnh viêm ruột mà còn giúp cải thiện tâm trạng và chất lượng của cuộc sống.

Protein nạc như các loại thịt trắng

Thịt nạc có lượng cholesterol ít hơn thịt đỏ, giúp dễ tiêu hóa và hấp thu hơn. Ngoài ra, chúng còn ngăn ngừa hiệu quả các bệnh về tim mạch và giảm nguy cơ béo phì.

Món ăn bổ sung men vi sinh

Trong bệnh viêm đại tràng nói chung, hệ vi sinh đường ruột thường bị mất cân bằng. Điều quan trọng lúc này là thiết lập lại và bổ sung thêm những vi khuẩn có lợi.

Một số món chứa lợi khuẩn nên được ăn hàng ngày như:

• Sữa chua lên men tự nhiên chứa probiotic (những vi khuẩn sống có lợi trong đường ruột).
• Đậu nành lên men (miso, natto…).
• Kim chi, dưa muối cà.

Thực phẩm chứa chất chống viêm

Việc bổ sung các thực phẩm kháng viêm tự nhiên cũng vô cùng cần thiết trong viêm đại tràng. Đặc biệt là omega 3, chúng không chỉ cung cấp năng lượng cho tế bào đường ruột mà còn có tác dụng giảm viêm mạnh. Từ đó cải thiện triệu chứng của bệnh viêm đại tràng không xác định.

• Thực phẩm giàu omega 3 như cá (cá hồi, cá ngừ, cá thu…), trứng, đậu nành, hạt lanh, hạt chia…
• Trà xanh chứa hợp chất polyphenol là EGCG có đặc tính chống viêm, giúp cải thiện triệu chứng viêm ruột.
• Trái cây như việt quất, táo, cam, anh đào, chuối có nhiều chất chống oxy hóa tự nhiên.
• Các loại hạt như hạnh nhân, óc chó.
• Rau lá xanh như cải xoăn, rau bina, cải thìa.
• Dầu oliu.
• Các loại củ như nghệ, gừng…

Viêm đại tràng không xác định cần kiêng ăn gì?

Một số loại thực phẩm khiến bệnh viêm ruột bùng phát do đó người bệnh cần hạn chế tiêu thụ:

• Thức ăn cay làm rối loạn chức năng của đại tràng.
• Đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ, các loại thịt đỏ khiến người bệnh chướng bụng, đầy hơi…
• Thực phẩm giàu chất xơ không hòa tan dẫn đến khó tiêu, dư thừa các chất cặn bã gây táo bón.
• Đồ uống có cồn, cafein, rượu bia làm tăng nhu động trực tràng, khiến tình trạng tiêu chảy nặng thêm.
• Đồ ngọt gây khó tiêu, kích thích co thắt đại tràng như kẹo, nước trái cây nhiều đường.
• Sữa chứa lactose.

☛ Tìm hiểu thêm: Mật ong có thể chữa được viêm đại tràng?

Tràng Phục Linh PLUS – Sản phẩm chuyên biệt cho người viêm đại tràng

Ngoài việc bổ sung thực phẩm tốt để cải thiện tình trạng viêm đại tràng, người bệnh có thể dùng thêm các sản phẩm hỗ trợ. Trong đó nổi bật là Tràng Phục Linh PLUS – Sản phẩm chuyên biệt dành cho người bị viêm đại tràng.

Sản phẩm kết hợp hoàn hảo giữa y học hiện đại và y học cổ truyền mang lại hiệu quả và an toàn cho người sử dụng.

Thứ nhất phải kể đến hoạt chất Immune Gamma giúp giải quyết 3 vấn đề lớn của bệnh viêm đại tràng:

• Tiêu diệt các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus.
• Cân bằng lại hệ vi sinh trong đại tràng.
• Phục hồi lớp niêm mạc bị tổn thương.

Kết hợp thêm hoạt chất 5-HTP giúp giảm nhanh các triệu chứng của viêm đại tràng không xác định như tiêu chảy xen kẽ táo bón, đau bụng, máu trong phân…

Thứ hai, sản phẩm sản xuất từ nhiều dược liệu tự nhiên như Bạch phục linh, Bạch truật, Hoàng bá, Bạch thược. Đây là những vị thuốc được y học cổ truyền sử dụng từ lâu trong chữa trị các bệnh thuộc đường tiêu hóa.

Do đó, Tràng Phục Linh PLUS chuyên dành cho các đối tượng:

• Viêm đại tràng kích thích, viêm đại tràng cấp và mạn tính.
• Người có triệu chứng rối loạn tiêu hóa, phân sống, đi ngoài nhiều lần, đau bụng…

– Để tìm hiểu thêm thông tin hoặc muốn tư vấn, mời bạn xem TẠI ĐÂY

– Tìm địa chỉ bán hàng gần nhất, mời bạn tham khảo danh sách nhà thuốc TẠI ĐÂY

Bệnh viêm đại tràng không xác định khó để chẩn đoán chính xác, nhưng có thể điều trị hiệu quả như các bệnh viêm ruột khác. Mong rằng với những kiến thức trong bài viết giúp bạn có cái nhìn tổng quan về bệnh và thiết lập cho mình chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý hơn để cải thiện tình trạng của bệnh.

Nguồn tham khảo

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1770507/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7813345/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/670413/
• https://www.ibdrelief.com/learn/what-is-ibd/what-is-indeterminate-colitis
• https://www.crohnscolitisfoundation.org/diet-and-nutrition/what-should-i-eat

Chia sẻ15